Skontaktuj się z Kancelarią za pomocą formularza kontaktowego >>
lub zadzwoń do nas 22 241 45 91
Pierwszy prawomocny wyrok dotyczący kredytu waloryzowanego kursem CHF. Sąd Najwyższy potwierdził, że klauzule waloryzacyjne mBanku są klauzulami abuzywnymi. Jakie skutki będzie miał ten wyrok dla kredytobiorców posiadający umowy waloryzowane/indeksowane kursem waluty obcej oraz co istotnego pojawiło się w ustnym uzasadnieniu uchwały w dzisiejszym wpisie.
Czego dotyczy sprawa szczecińska?
Sprawa dotyczy kredytobiorcy, któremu mBank wypowiedział umowę kredytową i jeszcze w oparciu o przepisy dopuszczające możliwość wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych, wystawił BTE z którym udał się do sądu po klauzulę wykonalności.
Kredytobiorca skutecznie podważył bankowy tytuł egzekucyjny, wskazując min innymi na nieistnienie zobowiązania w wysokości wskazanej w BTE. Wyrok Sądu Okręgowego (I C 554/14) został podtrzymany przez Sąd Apelacyjny (I ACa 16/15). Oba sądy uznały abuzywny charakter klauzuli waloryzacyjnej zastosowanej przez mBank zarówno do ustalenia wysokości zobowiązania w walucie CHF, jak i później do przeliczenia tejże kwoty na złote polskie po wypowiedzeniu umowy kredytowej.
Trzeba mieć na uwadze, że powództwo przeciwegzekucyjne z którym występowała klientka banku, miało jedynie na celu obalenie tytułu wykonawczego. Wyrok w takiej sprawie nie przesądza o tym w jakiej wysokości istnieje roszczenie banku wobec klienta. I tak też było w tej sprawie. Ani Sąd Okręgowy ani Sąd Apelacyjny nie wskazały jednoznacznie jakie skutki dla umowy kredytowej i wskazanej w niej kwoty zobowiązania, ma pozbawienie umowy mechanizmu waloryzacji.
Wyrok Sądu Najwyższego II CSK 750/15
Co wynika z ustnego uzasadnienia wyroku?
- Nie można łączyć wezwania do zapłaty z wypowiedzeniem umowy,
- Skuteczność wypowiedzenia umowy nie może być warunkowa, czyli nie dojdzie do niego pod warunkiem spłaty zaległości,
- Niewłaściwym jest wysyłanie przez bank wezwań na adresy, podane w umowie kredytowej, jeżeli z umowy wynika, że kredyt finansował zakup nieruchomości mieszkalnej kredytobiorców. Bank zaniechał ustalenia właściwego adresu i to zaniechanie należy ocenić negatywnie,
- Sąd Najwyższy uznał, że Sąd Apelacyjny prawidłowo ocenił jako abuzywną klauzulę waloryzacyjną mBanku,
- Jeżeli klauzula waloryzacyjna jest abuzywna, to należy uchylić BTE w całości, a nie w części (np poprzez przyjęcie, że część wskazanego w BTE długu jest możliwa do wyliczenia i niekwestionowana),
- Sąd Najwyższy nie określił skutków jakie ma dla wysokości długu klientki, zastosowanie w umowie niedozwolonych klauzul waloryzacyjnych,
- Dług klientki istnieje, ale ustalenie jego właściwej wysokości nie należało do Sądu Najwyższego
- Sąd Najwyższy wypowiedział się na temat tzw. rozszerzonej prawomocności, czyli konsekwencji wpisu postanowienia umownego, w tym wypadku klauzuli przeliczeniowej do rejestru klauzul niedozwolonych UOKiKU, na skutek pozwania banku przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKIK) i uznania tej klauzuli za abuzywną. Powołując się na obszerne uzasadnienie uchwały 7 sędziów SN, zaznaczył, że skutkiem zastosowania w umowie kredytobiorcy, postanowienia, które zostało wpisane do rejestru, musi by uznanie go za abuzywne, jeżeli umowa kredytobiorcy została zawarta w oparciu o wzorzec będący przedmiotem kontroli w postępowaniu przed SOKIK.
Wyrok Sądu Najwyższego nie kończy sprawy. W kolejnym postępowaniu - jeżeli mBank zdecyduje się na wystąpienie z powództwem o zapłatę przeciwko klientce, będzie musiał wskazać określoną kwotę, której żąda od klientki oraz wykazać jej zasadność. Dopiero w tym postępowaniu sąd określi skutki dla umowy kredytowej abuzywnego charakteru klauzul waloryzacyjnych. Co do zasady może przyjąć, że umowa jest nieważna lub że należy ją wykonywać jako umowę w złotych, bez mechanizmu waloryzacji.
Bank z drugiej strony może przekonywać sąd do przyjęcia, że zamiast kursów kupna/sprzedaży użytych do zwaloryzowania świadczenia, należy przyjąć kurs średni NBP, zgodnie z art. 358 kodeksu cywilnego, który brzmi:
Art. 358 kodeksu cywilnego
Par. 1 Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
Par.2 Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowej luczy czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez NBP, z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
Na taką możliwość wg banku może wskazywać art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13, który umożliwia zastosowanie tzw. przepisów dyspozytywnych (zastępczych), jeżeli wyłączenie z umowy klauzul o niedozwolonym charakterze, mogłoby uniemożliwić wykonanie umowy. O zastosowaniu przepisów dyspozytywnych może zadecydować sąd krajowy.
Jednak powyższe rozwiązanie, po pierwsze sprzeciwia się celom dyrektywy, która ma chronić konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków, polegającymi na stosowaniu klauzul umownych krzywdzących konsumentów. Skutek stosowania klauzul niedozwolonych ma być odczuwalny dla przedsiębiorców i nie może sprowadzać się do tego, że jedyną konsekwencją zastosowania klauzuli niedozwolonej w umowie po jej wykryciu przez konsumenta będzie jej 'wygumkowanie' z treści umowy.
Po drugie jednak, jak słusznie zauważył sąd okręgowy w sprawie o sygn.akt III C 1073/14, art. 358 kc obowiązuje dopiero od 24 stycznia 2009 roku i nie może być zastosowany do umów zawartych przed tą datą.
biuro@kancelariabankowa.pl
tel. (22) 241 45 91
ul. Dobra 11 lok. 6, 00-384 Warszawa
Masz umowę kredytową indeksowaną, waloryzowaną lub denominowaną w walucie obcej? Napisz do nas >>
Zajmujemy się roszczeniami z umów kredytowych.
A jeżeli bank wypowiedział Ci już umowę skontaktuj się z nami. Podejmiemy skuteczną obronę!
Skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego >> lub zadzwoń do nas 22 241 45 91
