Różnice pomiędzy Rzecznikiem Finansowym a Arbitrem Bankowym
cz. II

Do kogo złożyć wniosek? Kto pomoże odzyskać pieniądze? O tym piszemy w tym artykule. Opisujemy zmiany jakie wprowadziła Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 roku o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym oraz różnice pomiędzy instytucjami, które teraz równolegle mogą zajmować się sporami i

roszczeniami finansowymi klientów w stosunku do banków. Dzielimy się z Państwem także doświadczeniami praktycznymi wynikającymi z wcześniejszych postępowań prowadzonych przed Arbitrem. Zapraszamy do lektury!

Zarówno Arbiter Bankowy jak i Rzecznik Finansowy zajmują stanowisko w sprawach spornych pomiędzy klientem a bankiem.

Arbiter Bankowy wydaje orzeczenie na korzyść klienta bądź na korzyść banku. Orzeczenie Arbitra może też dotyczyć odrzucenia wniosku. Skutkiem wszczęcia postępowania przed Arbitrem może być także podpisanie ugody.

Orzeczenie Arbitra jest ostateczne dla banku, nie jest ostateczne dla klienta. Wydanie orzeczenia niekorzystnego dla klienta, nie zamyka mu drogi dochodzenia swoich racji na drodze sądowej. Zgodnie z § 2 Uchwały nr 6 XII Walnego Zgromadzenia Związku Banków Polskich z dnia 9 maja 2001, w sprawie poddania się przez banki - członków ZBP - rozstrzygnięciom Arbitra bankowego i wykonywania jego orzeczeń, banki - członkowie ZBP zobowiązują się wykonywać orzeczenia Arbitra bankowego bez dodatkowych wezwań, w terminie 14 dni od dnia otrzymania odpisu orzeczenia.

Orzeczenie Arbitra nie jest wyrokiem sądu i w razie jego niewykonania przez bank nie można wszcząć na jego podstawie egzekucji. Znamy przypadek niewykonania przez bank orzeczenia Arbitra – pomimo dyrektywy zawartej w Uchwale ZBP. Skutkiem ponad 6-miesięcznego postępowania przed Arbitrem Bankowym było wniesienie z Klientem pozwu do sądu i uzyskanie nakazu zapłaty. Sprawa dotyczyła klauzuli abuzywnej wpisanej do rejestru klauzul niedozwolonych.

Rzecznik Finansowy po rozpoznaniu wniosku stwierdza naruszenie lub nienaruszenie praw lub interesów klienta. W przypadku naruszenia praw lub interesów klienta Rzecznik może wystąpić do banku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Bank nie jest zobligowany do uwzględnienia opinii Rzecznika o naruszeniu interesów klienta.

Rzecznik może wskazać klientowi przysługujące mu prawa i środki działania, może także na wniosek klienta skierować sprawę do postępowania pozasądowego. Udział w postępowaniu pozasądowym będzie dla banku obowiązkowy (inaczej niż postępowanie przed sądem polubownym przy KNF). W toku postępowania Rzecznik zapoznaje bank z roszczeniem klienta, przedstawia stronom postępowania przepisy prawa mające zastosowanie w sprawie oraz propozycję zakończenia sporu. Jeżeli sporu nie uda się zakończyć polubownie Rzecznik sporządza opinię, która może być pomocna klientowi w późniejszym postępowaniu sądowym.

Do zadań Rzecznika Finansowego należy:

• rozpatrywanie skarg i wniosków klientów, związanych z

       - odmową uznania reklamacji przed instytucję z rynku finansowego,albo

       - niewykonaniem uznanej przez bank reklamacji albo niewykonaniem reklamacji, którą

         zgodnie z art. 6 ustawy uznaje się za rozpatrzoną pozytywnie w przypadku braku

         odpowiedzi banku w ciągu 30 dni od dnia otrzymania reklamacji

• opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących organizacji rynku finansowego

• występowanie do właściwych organów o podjęcie inicjatywy ustawodawczej lub zmianę prawa w kwestiach dotyczących organizacji rynku finansowego

• zawiadamianie właściwych organów nadzoru o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działaniu instytucji rynku finansowego

• prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych związanych z ochroną praw klienta

• prowadzenie mediacji pomiędzy klientem a instytucją rynku finansowego

Zgodnie z ustawą Rzecznik nabył uprawnienia, których nie posiada Arbiter Bankowy. Do udzielania informacji Rzecznikowi Finansowemu zobowiązane są nie tylko banki ale także sądy, prokuratura, policja oraz inne organy i instytucje.

Rzecznik Finansowy może min:

• występować do podmiotów rynku finansowego oraz innych podmiotów, których działalność wiąże się z rozpatrywaną sprawą, o udzielenie informacji lub wyjaśnień, udostępnienie akt oraz dokumentów, w szczególności:
  a) w sprawach postanowień wzorców umów, które według Rzecznika są niekorzystne dla klientów podmiotów rynku finansowego,
  b) w sprawach dotyczących wewnętrznych regulacji tych podmiotów rynku finansowego, które według Rzecznika są niekorzystne dla klientów,
  c) na temat nieprawidłowej obsługi klientów, świadczonej przez podmioty rynku finansowego
• zwracać się do ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w sprawach dotyczących funkcjonowania podmiotów rynku finansowego i postulować ewentualną zmianę przepisów regulujących ich funkcjonowanie
• wytoczyć powództwo na rzecz klientów podmiotów rynku finansowego w sprawach dotyczących nieuczciwych praktyk rynkowych, dotyczących działalności tych podmiotów, jak również za zgodą powoda wziąć udział w toczącym się już postępowaniu
• wytaczać powództwo w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, czyli w sprawach przed SOKiK, które nie dotyczą indywidualnych umów
• składać wnioski do Sądu Najwyższego o wyjaśnienie rozbieżności w orzecznictwie
• nałożyć karę finansową w wysokości do 100 000 zł, za naruszanie obowiązków wskazanych w ustawie, w tym za niewłaściwą formę odpowiedzi na reklamację klienta, np. brak uzasadnienia odmowy uznania roszczeń albo nie uznania roszczenia reklamacyjnego pomimo braku odpowiedzi w ciągu 30 dni i nie poinformowaniu klienta o konieczności wydłużenia terminu

Jakie obowiązki ciążą na instytucji finansowej wyjaśnimy w kolejnym wpisie.

Wydaje się, że w kategorii spraw kierowanych do obu instytucji winny znaleźć się sprawy będące raczej oczywistym naruszeniem ze strony banku albo takie, które nie mają wątpliwej oceny prawnej. Ze sprawozdania Arbitra za 2014 rok wynika, że w tym roku sporo spraw, które trafiło do arbitrażu bankowego dotyczyło abuzywności postanowień umowy kredytowej. Nie wydaje się, aby właściwość i charakter postępowania przed Arbitrem umożliwiały dokonanie takiej oceny. Jednak co istotniejsze o abuzywności orzeka sąd powszechny w oparciu o obszerny materiał dowodowy, w tym nierzadko wynikający z przesłuchania stron, np. na okoliczność indywidualnych ustaleń, a w przypadku abuzywności postanowień wzorca umowy tylko Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Inną sytuacją jest wniosek do Arbitra dotyczący roszczenia z umowy, wywodzącego się z postanowienia już wpisanego do rejestru klauzul zakazanych. Postanowienie uznane za niedozwolone i wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych nie wiąże z mocy prawa, a pobrane na jego podstawie świadczenie jest świadczeniem nienależnym. Arbiter Bankowy nie powinien wydawać orzeczeń innych niż na korzyść klienta zasądzających zwrot należności pobranych przez bank w oparciu o takie postanowienie.

Trzeba jednak pamiętać, że pomimo oczywistości tej normy prawnej, w sądach toczy się wiele postępowań dotyczących roszczeń z umów, których postanowienia zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych i których banki nie uznają mimo złożenia reklamacji, wezwania do zapłaty i wniesienia powództwa do sądu.

Masz problem z bankiem, który nie chce uznać Twojej reklamacji? Napisz do nas>>

Zajmiemy się Twoją sprawą i odzyskamy dla Ciebie pieniądze!

Podaj szczegóły swojego problemu - wypełnij ankietę!

A jeśli nie chcesz wypełniać ankiety - skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego >>

albo zadzwoń do nas tel. 22 241 45 91